يا حق        وداع امام (ع)           يا علي

سن حسين كفن گيوبسن    حرمون  نوايه گلسون

خبرائت انام بتوله           ئوزي كربلايه گلسون

توخيوب او كونگيكه  اوزي بوقچادان گتورسون

الينه الوب امانت             كفني سنه  يتورسون

اوزي تشنه لب منايه   سني خيمه دن اوتورسون

صورا ويرمگه   تسلي         من بينوايه گلسون

كمكه وار احتياجيم           بو منيم بلا گونيمدور

سنون ايريليق گونوندور   باجووام قرا گونومدور

بلورم قيامتيمدور               غمه مبتلا گونومدور

دي گوروم كيمي قالوبدور  باجوون هرايه گلسين

بو وداع اخريندور          بلورم حسين سوزوندن

دوشوب عترت وحريمون بالا قزلارون گوزوندن

ئولوب اكبرون اودور كه بله دويموسان اوزوندن

اورگونده نه غمون وار          من مبتلايه گلسون

ستميله اي بو چولده       پوزولان جلالي قارداش

 گوزي ياشلي قاره گونلي قالان اهل عيالي قارداش

نله سون قيزون رقيه       او حرم غزالي قارداش

 سنه اورگشيب دالونجا         نقدر نوايه گلسون

ديمورم بو ايريليقدا                من دلكبابي ديندير

گوزي ياشلي قاره معجر حرمون ربابي ديندير

بالاسي ئولوبدي چوخدي      بلوسن ثوابي ديندير

كيم اوني سالوب بلايه     اوزي مين بلايه گلسون

سنون عشقيوله غنچه       گليني وروب بوداقدان

بالا غصه سي اناني       نجه گور سالوب اياقدان

 گله بيلميور قباقه          دايانوب باخور اوزاقدان

اوتانور منيم يانيمدا            اودا التجايه گلسون

مرحوم انور   

 

متن نوحه ای از استاد کریمی

هانی ازه‌لکی عیزّه‌تیم، نه گلدی آل-ی-هاشیمه؟

قالێب هایاندا اکبریم؟ وۇرۇللا قمچی باشیمه

عمیم هانی؟ گلیب باخا گؤزیمده قانلێ یاشیمه

گؤره سالێب نه حالته؟ بۇ گرده‌ن-ی-زمان منی

 

 

مگه‌ر یتیمه قێزلارێ سالار بۇ حاله روزگار

نه وار باشێمدا معجریم، نه یۆزده بُرقَع-وْ-خمار

جفای-ی-تازییانه دن وجودیم اوْلدۇ زخمدار

ندیر گۆناهیم ائی بابا؟ وۇرۇر بۇ شامییان منی

 

ائدیبله غم خزینه‌سی، بۇ قلب-ی-پاره پاره‌می

یاناندا خئیمه‌گاهیمیز، آلێبلا گوشواره‌می

یوْخۇمدۇ بیر کسیم بابا، کسیبله راه-ی-چاره‌می

سالێبلا آت قاباغێنا، ائدیبله باغرێ قان منی

 

یتیمه بیر قێزام بابا، اسیر-وْ-خواره‌م آغلارام

گئدیبدی صبر-وْ-طاقه‌تیم، علیل-وْ-زاره‌م آغلارام

گله‌ن وۇرار، گئده‌ن وۇرار، یوْخۇمدۇ چاره‌م آغلارام

غریق-ی-سئیل-ی-اشک ائده‌ر، بۇ چشم-ی-خونفیشان منی

 

وۇرۇبدێ سیلی شئمر-ی-دون، بنؤوشه تک یانێب اۆزۆم

اوْدۇر کی متّصل تؤکۆر، عذاره قانلێ گؤزیاشێم

قوْلۇمۇ باغلایێب عدو، دؤنۆبدۆ شامه گۆندۆزۆم

کسیر قوْلۇمۇ اینجیدیر، بۇ بند-ی-ریسمان منی

 

نقدری صبر ائدیم مگه‌ر، دیل آچمایێم شیکایه‌ته

هله جفاسی دۆشمه‌نین، یئتیشمه‌ییب نهایه‌ته

عیالیوی اسیر ائدیب، چکیلله هر ویلایه‌ته

خرابه‌لرده اؤلدۆرۆر، بۇ مئحنه‌ت-ی-گیران منی

 

علاج یوْخدۇ دینمیره‌م، وۇراندا شئمر عیتابیله

باشۇن دالێنجا شامه دک، گره‌ک گله‌م شیتابیله

وئره‌م خرابه‌لرده جان، بۇ سوز-وْ-ائلتیهابیله

غم-ی-فیراقون ائیله‌ییب، علیل-وْ-ناتوان منی

 

دوْیۇنجا آغلێیانمادێم، اۆره‌کده قالدێ حسره‌تیم

دییار-ی-شامه عازیمه‌م، چتیندی بیر رجعتیم

بۇیۇر دارێخماسێن بی‌بیم، یئتیشسه هر اذیتیم

قاباغا وئرسین اللــه‌رین، وۇراندا ساریبان منی

 

بۇ اهل-ی-کینه آنلایێب کی من چوْخ ایستیره‌م سنی

اوْدۇر سبب کی چکدیله‌ر، بۇ قتلگاهیده‌ن منی

موزاحیم اوْلمایێم داخێ، مرخّص ائت رقیّه‌نی

اگرچی سن‌سیز اؤلدۆرۆر، بۇ ناله-وْ-فغان منی

 

گله‌نده؛ قارداشێم منی سوار ائدیردی محمیله

محبّت‌ ایله ائندیریب یئته‌نده هر منازیله

اوْدۇر کی آختارێر گؤزۆم، کی بلکه اکبریم گله

سوار ائده کجاوییه اوْ یار-ی-مئریبان منی

 

کریمی‌نین رقیّه‌ده‌ن حیمایه‌ت آرزوسی وار

همین بۇ شئعره جاییزه شفاعه‌ت آرزوسی وار

هوای-ی-شامی چوْخ سئویر، زییاره‌ت آرزوسی وار

                دئییر یئتیر اوْ قبره ائی، خودای-ی-لامکان منی

متن نوحه ای از مرحوم دخیل (مناجات امام حسین (ع))

بوه نه گولشن چشمه‌ساری جوی خون

نوجوانلار نعشى، سرو واژگون

قانه باتمیش طره‌لر دیر سونبولو

پنبه ی داغ جراحت‌دیر گولو

بیر طرف گوللر تمام اولموش خزان

بیر طرف مبهوت دورموش باغبان

بیر طرف بی‌همّ اسه ر باد سموم

بیر طرف زاغ و زغن ائیله ر هجوم

قدسیان اول گولشنه حیران هامى

وادی حیرتده سرگردان هامى

بیربئله گولشنده آغلار بولبولو

قان ایچینده تربیت تاپمیش گولو

ائتدیلر دقتله چون هریان نظر

گؤردولر آچمیش زبان، سوسن دئیه‌ر:

بو چمن دیر بوستان کربلا

مقتل پیر و جوان کربلا

بیر طرف قان ایچره یاتمیش بیر جوان

حلق پاکینده اولور آل قان روان

آشیان مرغ پیکان پیکرى

پای تا سر زخم، جسم انورى

بس کی ده‌یمیش تیر و خنجر آبدار

هر سر مویی آچیب بیر چشمه‌سار

ام لیلانین علی اکبرى

کربلا سرداری‌نین گول پیکرى

گؤردولر بیر یاندا دوشموش خوار و زار

بیر اوجا قامتلی قولسوز شهریار

بس کی جسمیندن اولوب هر یان روان

کوه و صحرانی ائدیب دریای قان

کیمدی یاران اول غریب ناامید

تشنه‌لر سقاسی عباس شهید

ملاحسین دخیل ین یازدیغی مقتل 7 جیلدده توپلانمیشسادا، آنجاق بوگون بیزیم الیمیزده اولان «کلیات دخیل» آدلی مقتلی مکمل دگیلدیر

بونا گؤره‌ ده بیز، ملاحسین دخیل ین مرثیه ادبیاتی ساحه‌سینده کی باجاریق و رولونو، مکمل شکیلده عکس ائتدیره بیلمه ییریک. اونون صحنه‌سازلیغی نه‌قده‌ر گئنیش، گوجلو و رنگارنگ اولورسادا، گیریزلری و قوشدوغو رجزلر ایسه او قده‌ر هیجانلاندیریجی و حماسه‌لی دیر.

اؤرنک اولاراق بحر طویل فورماسیندا علی اکبرین دیلینجه یازدیغی رجزلره دقت یئتیره‌ک:

«بیلین ای لشگر کفار، بدطینت و بدفطرت و بی‌غیرت و بی‌عار، جفاجوی جفاکار، خطادیده، خطاکار؛ منم شبه پیمبر، منم نایب حیدر، منم مثل غضنفر، منم صاحب خنجر؛ بیر جوانم کی وجاهت ده، صلابت ده، سخاوت ده، ملاحت ده، طراوت ده، طلاقت ده، لطافت ده، نجابت ده، منه یوخدو برابر؛ نه نبی و نه ولی و نه نقیب و نه نجیب و نه فلک ده ملک مهر و مه انجم.»

و یا بو شعر دقت ائده‌ک:

سیزده اگر یزید بداختر نشانی ‌وار

گوندن ایشیق دیر بیزده پیمبر نشانی ‌وار

من نایب حسین و حسین وارث على

منده حسین و حیدر و صفدر نشانی ‌وار

واردیر آتام حسین ده چون صورت على

ائتسه قبول منده ده قنبر نشانی ‌وار

اولماز حریف کیمسه منه، منده بی‌خلاف

عباس نامدار دلاور نشانی ‌وار.

ملاحسین دخیل ین شعرلرینه دقت یئتیردیکده اونون سون درجه‌ده قدرتلی اولدوغدونو گؤروروک. شعرلری آخیجی و روان اولدوغدو حالدا، بدیعیات صنعتلری چوخ مهارتله اؤز یئرینده ایشلنمیشدیر. او، اوره‌گی‌نین سؤزونو چوخ راحات و آسان شکیلده شعر دیلی ایله بیان ائده ‌بیلمیشدیر. مختلف ادبی صنعتلردن فایدالانیب چوخ درین مضمونلو شعرلر یاراتمیشدیر. تشبیه، مبالغه و غلو صنعتیندن چوخ باجاریقلا استفاده ائتمیشدیر. مثال اوچون حضرت ابوالفضل علیه السلام حاققیندا سؤیله‌دیگی بیر مدحیه‌نی بورادا درج ائدیریک:

چکردی نعره‌لر شیر ژیان تک

یئتیب کفاره مرگ ناگهان تک

ائده‌ردی حمله‌لر مانند حیدر

دولانیردی یئر اوسته آسمان تک

تؤکولدو جسملر خاکه، قالیب روح

خزاندا خالی قالمیش آشیان تک

داغیتدی لشگری هر سمته حیران

بعینه یول ایتیرمیش کاروان تک

الینده تیغ، چیگنینده سو مشکى

آخار قان هریانا آب روان تک

سودان چوخ احتیاط ائیله ردی لاکین

سو مشگی باغرینی ائتمیشدی قان تک

*

بیرداها بو شعرده ایشلنمیش صنعتلره خصوصیله تشبیه صنعتینه دقت ائده‌لیم: شیر ژیان تک نعره چکمک، یئر اوسته آسمان کیمی فیرلانیب حمله ائتمک، روحسوز جسملری بوش قالمیش آشیانا بنزه‌تمک و داغیلمیش لشگری یول ایتیرمیش کاروانا اوخشاتماق و بو کیمی ترکیبلر و صنعتلر یالنیز اونون بو شعری دئییل بلکه بوتون یاردایجیلیقلاری همین خصوصیتده‌ دیر.

داها بیر شعرینی دقت آلتینا آلیریق:

بزم وصاله بیر گول خندان گتیرمیشم

قونداق ایچینده دسته ی ریحان گتیرمیشم

قورخوم بو دور کی لاییق درگاه اولماسین

چون چوخ سولوبدو رنگی پریشان گتیرمیشم

هرنه واریمدی وئرمیشم اما خجالتم

بیر بو قالیب الیمده ‌کی قوربان گتیرمیشم

*

و یا خانیم زینب سلام الله علیها نین دیلینده‌ن بئله سؤیله‌میشدیر:

سنین وصالین ایله عادت ائیله‌ین گؤنلوم

قبول ائتسه قیلیب ترک اضطراب ائتمز

شب فراق اولاجاق گؤزلریم ستاره‌شمار

حسابسیز تؤکولر اشک، بیر حساب ائتمز

قوروسا اشکی تؤکر گؤزلریم جیگر قانى

بیری کی مالک دریادی فکر آب ائتمز

بو گول اوزوم کی گؤروب سندن التفات الین

یقین کى، سیلی شمر لعینه تاب ائتمز

گؤزوم کی صبح و مسا ناظر جمالین دیر

صباح روز قیامت اولونجا خواب ائتمز

عاشق ادبیاتینا حصر اولان «دئییشمه» صنعتی مرثیه ادبیاتینا گلینجه باشقا شکیلده افاده اولونور. بورادا دئییشمه‌لر، کفر ایله ایمان آراسیندا باش وئریر. مرحوم ملاحسین دخیل ده اؤز مقتلی‌نین بیر مهم حیصه‌سینی بو ساحه‌ده حصر ائتمیشدیر. هله رجزلردن و مئیدان آراسیندا اوخونان حماسی شعرلردن گؤز یوماراق بیر سیرا باشقا دئییشمه‌لر ده راستلاشیریق، بو دئییشمه‌لر مختلف صحنه‌لر یاراتماقلا برابر افاده اولونموشدور. اؤرنک اولاراق بورادا شمر ملعون ایله حضرت ابوالفضل علیه السلامین دئییشمه سینی ذکر ائدیریک:

شمرین دیلیندن حضرت عباسه خطاباً بئله دئییر:

عرض ائت حسین فاطمه‌یه اولماسین ملول

بو اوّل مصیبت دیر چوخ اوسانماسین

گلسین یزید بیعتینی ائیله‌سین قبول

عورتلر ایچره ‌خیمه آرا دالدالانماسین

یوخسا علی اکبرینی ائیلره‌م شهید

رحم ائیله‌سین کى، قانه ایله ‌زولفی بویانماسین

قونداق ایچینده اصغره ووررام بلا اوخون

حشره کیمی یاتیب یوخودان بیر اویانماسین

اولمام بو جور و ظلمه رضا تا کى، زینبین

دروازه ی دمشقه قطاری دایانماسین

لب تشنه باشینی کسره م چون باباسی‌نین

ساقی کوثر اولماغینا آرخالانماسین.

حضرت ابوالفضعلیه السلام ین دیلینده‌ن شمر ملعونه خطاباً جاواب وئریر:

ای شمر ابن سعده آپار بو پیامیمى

تا خوابگاه شیره او روبه دولانماسین

بیعت ائده یزیده حسین ابن فاطمه؟

چوخ مشکل امر دیر بو سؤزو هئچ اینانماسین

بو زاده ی رسول دور اول زاده ی زنا

بو فکر خامی ترک ائله‌سین چوخ دایانماسین

گلسین حسین فاطمه یه بیعت ائیله‌سین

تا ابن سعد سایه‌سینه دالدالانماسین

من فخر ائیلره‌م کی حسین جان نثاری‌یم

او بیعت یزیده بئله آرخالانماسین

*

سون اولاراق ملاحسین دخیل ین بؤیوک شاعیر فضولی‌نین بیر عرفانی غزلیندن استقبال ائتمیش غزلینی درج ائدیریک، بو غزل حضرت امام حسینعلیه السلامین دیلیندن سؤیلنمیش بیر عرفانی غزل دیر:

ئویله مست جام عشقم بیلمزه‌م صهبا نه ‌دیر

آب کوثر هاردا دیر یا ساغر مینا نه ‌دیر

بزم! وحدت، شمر! ساقى، زخم! ساغر، قان! شراب

بانگ نوشانوش ‌دور، فریاد و واویلا نه ‌دیر

زینبیم یاددان چیخیب، بیلمه م سکینه م هاردا دیر

جلوه‌گاه عشقده دونیا و مافیها نه ‌دیر

ئوز ئوزومو من فراموش ائتمیشم هئچ بیلمزه‌م

ریزه ریزه دوغرانان صدپاره بو اعضا نه‌ دیر

باش وئرن من، باش کسن سن، قیل و قال ائتمک نه چون

بیر نفر مظلومو ئولدورمکده بو غوغا نه ‌دیر

ایندی یئل طوفان ائده‌ر، توز تورپاغی ائیلر کفن

یار کویوندا شهیده خلعت دونیا نه ‌دیر

نوحه امام رضا (ع) مرحوم دلريش

فله‌کین جفاسی هرگیز، یئتیشه‌ن دگیل تمامه

گلین آغلایاق بۇ گۆن بیز، گینه بیر غریب ایمامه

ــــــــــــــــــ

وار اگه‌ر صفای-ی-قلبون، نظه‌رینده ائت مجسم

گلیب حجره‌یه بۇیۇردۇ، اوْ شهه‌نشه-ی-دوْ عاله‌م

گل اباصلت ائیله ایندی، هامی فرش خانه‌نی جمع

قۇرۇ یئرده من وئریم جان، اوْ خۇدای-ی-لاینامه

ــــــــــــــــــ

منه زهر وئردی مأمون، اؤلۆره‌م ائدیم نه چاره؟

جییه‌ریمی زهر-ی-کینه، ائله‌ییبدی پاره-پاره

ائله بیرجه طشت حاضیر، بۇ غریب-ی-دیلفیگاره

نئجه گؤر شراب-ی-مئحنه‌ت، گینه چرخ تؤکدۆ جامه

ــــــــــــــــــ

ائدیب عرض اباصلت اوْندا، اوْ ایمام-ی-ائنس-وْ-جانه

گتیریر سنین بۇ حالۇن، من-ی-زاری چوْخ فغانه

سنه من فدا باخێرسان، نییه چوْخ اوْیان بۇیانه

دئدی گؤزلیره‌م کی اوْغلۇم، گله تا یئته‌م موراده

بۇ سؤزۆ بۇیۇردۇ گؤردۆم، اوْ زامان من-ی-جییه‌رخون

گلی بیر نجیب سید، ولی چوْخ ملول-وْ-محزون

یئتیشیب آتا بالایه، اوْلۇب حاله‌تی دیگه‌رگون

دۆشه‌ر اوْندا گؤر نه حاله، یئتیشه ایمام ایمامه

ــــــــــــــــــ

بلی بۇ ایمامی مأمون، ائله‌دی سیته‌مله مسموم

بۇ غم اهل-ی-عاله‌مینی، ائله‌دی ملول-وْ-مغموم

گینه دۆشدۆ شیعه یاده، اوْ غریب حۆسئین-ی-مظلوم

بۇ شهه‌نشه‌هین یئتیشمه‌ز، غمی مئحنه‌تی تمامه

ــــــــــــــــــ

حضرت صدیقه طاهره (س)‌نین شهاده‌تینده نوحه قوْشار: تبریزلی رضا صراف

چون محبت بزمی خلوت‌دیر عم‌اوْغلێ یا علی

گل ائده‌ک صحبت غنیمت‌دیر عم‌اوْغلێ یا علی

بیر دقیقه قوْیمادێ عالمده قلبین شاد اوْلا

درد-ی-محنتده‌ن موبارک خاطیرین آزاد اوْلا

چوْخ اذیت‌لر سنه وئردیم ائوین آباد اوْلا

ایندی وقت-ی-رفع-ی-زحمت‌دیر عم‌اوْغلێ یا علی

دوْیمادێم بۇ عالم-ی-الفت‌ده سنده‌ن آغلارام

قبرده هم ائیله‌ره‌م شوریله شیون آغلارام

آغلاما مندن سوْرا سن آغلاسان من آغلارام

باخمارام فردوس-ی-جنّت‌دیر عم‌اوْغلێ یا علی

 

دوْققۇز ایل اوْلدۇم بۇ دولتخانه‌ده همسه‌ر سنه

متّصل وئردیم بۇ دوْققۇز ایلده درد-ی-سر سنه

ایندی گل اگله‌ن باشێم اۆستۆنده سرتاسر سنه

عرض ائدیم نئچچه وصیّت‌دیر عم‌اوْغلێ یا علی

اوّله‌ن عرضیم بۇدۇر اؤلسه‌م اگر بۇ گۆنده من

اؤز الینله‌ن وئر گئجه غوسلیم، گئجه ائیله کفه‌ن

وۇرسا ال تابۇتیمه بیگانه راضی اوْلما سن

روحیمه آرتێق اذیّت‌دیر عم‌اوْغلێ یا علی

ثانییه‌ن منده‌ن سوْرا ائی خسرو-ی-گردون مدار

عورت آلسان بیر نجیبه عورت ائیله ایختییار

غم گۆنۆ تا زینب-ی-کلثومه اوْلسۇن غمگوسار

ائیله‌سین هر نوع حۆرمت‌دیر عم‌اوْغلێ یا علی

بیرده قلبین مجتبادن اینجییه هر آن سنین

گئچ حۆسئینیم جانینه من جانۇوا قۇربان سنین

قوْیما غم چکسین خصوصه‌ن جان حۆسئینین جان سنین

چون اوْ جدّینده‌ن امانت‌دیر عم‌اوْغلێ یا علی

من بۇنۇن چوْخ زحمه‌تین چکدیم نه آسان بسله‌دیم

پرورش وئردیم گۆل اۆسته طورفه-ی-رئیحان بسله‌دیم

سسله‌یه‌نده جان دئ، منده جان دئدیم جان بسله‌دیم

چون جفاسی جانه منّت‌دیر عم‌اوْغلێ یا علی

بۇ حۆسئینی کی سنه تاپشێردێم ایندی رو-به-رو

دقّت‌ایله‌ن باخ نئجه وئرسه‌م ائله آللام گئرو

باش بدنده، بارماق الده، ال بیله‌کده، مو-به-مو

گؤر هامێ عضوین سلامت‌دیر عم‌اوْغلێ یا علی

چوْخ مکدّر اوْلسا وار بۇ سؤزده درد-ی-سر یئری

یاخشێ باخ سالێمدی برگ-ی-گۆل تک آخه‌ر هر یئری

نه باشێندا وار قیلیج نه سینه‌ده خنجه‌ر یئری

نه بدن یئکسه‌ر جراحت‌دیر عم‌اوْغلێ یا علی

نور-ی-دیده‌م دیر حۆسئن باعیثدی چون گؤز یاشیمه

من گؤزۆمده‌ن سالمامێش سن تاپشێر آل-ی-هاشیمه

........

ایستی کۆللــه‌ر اۆسته راحت‌دیر عم‌اوْغلێ یا علی

عاشیق-ی-جانبازدیر گیرم حۆسئینیم یوْخ سؤزۆم

منده نقد-ی-عئشقی خرج ائتمه‌کده صرّافم اؤزۆم

بیر بدن دؤرت مین یارا لاکین نئجه گؤرسۆن گؤزۆم

گؤر بۇ اینصاف-وْ-مروّت‌دیر عم‌اوْغلێ یا علی

زبان حال امام در بالين حضرت عباس (حاج انور)

اي سپهر   ال الهيده  بنذيين     يوزي   ايه    قارداشيم 

        اهل بيتمون باشي اوستونه سروتك سالان سايه قارداشيم

اي    مجاهدين    وشهيدلر   غبطه ايلين   احترامينه

پشت پا وروب   اني لذته     حائل اولدون الله كلامينه

سير ائدوب حقيقت مراتبين يتدون عبد صالح مقامينه

       يوخ گمان نظيرون گله سنون حشر اولونجا دنيايه قارداشيم

اي   گيجه    نمازي   قيلانلارون   پارسا وپر شضور افضلي

سيرتي  حيا   طينتي   وفا   قامتي   رسا    صورتي  جلي

نفسي پاك وپاك روحي تابناك ضرب شصتيده مرتضي علي           

عاشقان حقون سرامدي بزم عشقه پيرايه قارداشيم

شاخه سي سينان سرو تك يره زيندن نه پوزگون يخيلموسان

قامتون   دوشوبدور    قيامدن باش    وجانيوي ترك قيلموسان

پنجه سيز قالان   شيره   بنذيوب  گويا كمنده   سيخيلموسان

بو يخيلماقون بو سيخيلماقون نيسكيل اولدي زهرايه قارداشيم

خط مشيميز مرتضي گيدن يولدي بو يولون اوسته بيز واروق

بحر   غمده    اغوش    بازيله موج   هولناكي   قوجاقلاروق

اهل دين بيزي   ساخليانمادي عزتيله   بيز ديني ساخلاروق

قرعه سعادت ازل چيخوب خاندان طاهايه قارداشيم

اين نوحه در 15 بند مي باشد كه در صورت استقبال شما عزيزان ما بقي نوشته خواهد شد

شهادت حضرت علي اصغر (ع)

پدید آورنده : سید بن طاووس ، صفحه 90

بامداد عاشورا

در بامداد عاشورا، سپاه عُمر سعد سوار شدند و حسین علیه السلام [یکی از یاران خود به نام] بُرَیر را به سوی آنان فرستاد. بریر آنان را موعظه کرد و مطالبی را به ایشان تذکّر داد، ولی اعتنا نکردند و در آنان اثر نکرد. پس از آن حسین علیه السلام بر مرکب خود سوار شد و عمر سعد را دعوت به سکوت کرد و فرمود: ای مردم! بیچارگی و هلاکت بر شما باد که در حال سرگردانی از ما یاری خواستید و ما با شتاب برای یاری شما شتافتیم، ولی شمشیری را که سوگند یاد کرده بودید در یاری ما به کار برید، برای کشتن ما به دست گرفتید... .

عمر سعد [در بامداد عاشورا [به جلو آمد و تیری به سوی اصحاب حسین علیه السلام و خیمه آنان پرتاب کرد و گفت: ای مردم! نزد امیر شهادت دهید که من نخستین کسی بودم که به سوی حسین علیه السلام تیر انداختم. و به دنبال آن، تیرها مانند باران از طرف سپاه عمر بن سعد باریدن گرفت.

مباهله در میدان جنگ

در روز عاشورا بُریر که مردی زاهد و پارسا بود، وارد میدان شد. یزید بن معقل برای مبارزه با او به میدان شتافت. با یکدیگر قرار گذاشتند مباهله کنند و از خدا بخواهند که هر کدام از آنان باطل است به دست دیگری کشته شود. با همین قرار، به جنگ درآمدند. بریر او را به قتل رسانید و به جنگ ادامه داد تا به شهادت نایل آمد.

زن و شوهر مجاهد

وهب با مادر و همسرش به کربلا آمده بود. او در [روز] عاشورا به میدان آمد و جنگ نمایانی کرد و کوشش فراوانی در رزم و جهاد نمود، سپس به سوی مادر و همسرش بازگشت و گفت: «مادر جان! آیا از من راضی شدی یا نه؟» مادرش گفت: من از تو راضی نمی شوم، مگر آنکه در یاری حسین» علیه السلام کشته شوی.

وهب به میدان بازگشت و جنگید تا دستش از بدن جدا شد. همسرش عمودی به دست گرفت و به سوی او آمد در حالی که می گفت: پدر و مادرم فدای تو باد، در یاری اهل بیت پاک و حرم محترم رسول خدا صلی الله علیه و آله جنگ کن. وهب آمد تا او را به خیمه زن ها برگرداند، همسر او دست برد و دامان او را گرفت و گفت: بر نمی گردم تا بمیرم. حسین علیه السلام فرمود: خدا شما را در مقابل یاری اهل بیت من جزای خیر دهد. به سوی زن ها برگرد. همسر وهب مراجعت نمود، ولی وهب جنگید تا به شهادت رسید.

ادب غلام سیاه

چون غلام ابوذر ـ که غلام سیاه رنگی بود ـ در روز عاشورا پیش آمد، حسین علیه السلام به او فرمود: من به تو اذن دادم که از این زمین بیرون بروی و جان خود را حفظ کنی، زیرا تو آمدی تا به عافیت و خوشی برسی، در راه ما خود را مبتلا مساز.» غلام گفت: «ای پسر پیغمبر! آیا رواست من در زمان خوشی و نعمت، نان خور شما باشم و در سختی شما را تنها بگذارم... نه، به خدا قسم از شما دور نمی شوم تا اینکه خون خویش را با خون پاک شما در آمیزم» پس از آن به جنگ پرداخت و جنگید تا کشته شد.

طفل شیرخوار

حسین علیه السلام بعد از ظهر عاشورا به خیمه آمد و به زینب علیهاالسلام فرمود: فرزند کوچک مرا بده تا با او وداع کنم. طفل را روی دست گرفت و خواست او را ببوسد که ناگاه حرمله (لعنة اللّه علیه) او را هدف تیر قرار داد، آن تیر در حلق کودک جا گرفت و از دنیا رفت.

حسین علیه السلام فرمود: این طفل را بگیر. و دست خود را زیر خونِ گلوی او می گرفت و چون دستش از خون لبریز می شد به سوی آسمان می پاشید و می فرمود: این مصیبت ها بر من سهل است، زیرا در راه خداست و خدای من می بیند.

غروب خورشید

امام حسین علیه السلام پس از شهادت یارانش به دشمن حمله ور شد و لشکر نیز حمله را آغاز کرد. در آن موقع حسین علیه السلام جرعه آبی می طلبید ولی مضایقه کردند و او را آب ندادند تا 72 زخم بر بدن شریفش وارد شد.

چون ضعف بر او غلبه کرد، لحظه ای ایستاد تا استراحت کند، همان طوری که ایستاده بود سنگی بر پیشانی او اصابت کرد و خون از پیشانی اش جاری گشت. دامان جامه خود را گرفت که خون از پیشانی پاک کند، ناگاه تیر سه شعبه زهرآلودی رسید و به قلب آن حضرت فرو رفت. پس از آن دست برد و تیر را از پشت سر بیرون آورد و خون مانند ناودان جاری گردید. در اثر آن، قدرت جنگ از او سلب شد و متوقف شد. در آن حین شخصی به نزد حسین علیه السلام آمد و زبان به دشنام او گشود و با شمشیر بر سر آن حضرت زد و عمّامه را شکافت و بر سرش نیز وارد آمد و عمامه اش پر از خون شد. حسین علیه السلام با دستمالی سر خود را بست و عمامه را بر سر نهاد و سه کس شمشیر و نیزه ای بر حسین علیه السلام وارد کردند و سنان یا شمر، شمشیر بر گلوی حسین زد و آن سر مقدس را از بدن جدا کرد.

شعري در باره شهيدان روستاي ورجوي

بسم رب الشهدا والصديقين

تقديم به انان كه با  خون خود     سرمشق

ازادي وجوانمردي را برايمان انشا كردند

*****************************************************************

شهدانين  آدي  بير تازلنيب ياد  اولسون

اوخويون فاتحه تا روحلري شاد اولسون

معرفت   اولماسا  انساندا   لياقت  اولماز

هركسين قيسمتدي دنياده  شهادت   اولماز

عقل سسلندي  كي  گئتمه  باتاسان  آلقانه

عشق سسلندي كي گئتسون چاتاسان جانانه

عقل  آرام  دئدي  باخ   آنوون   حسرتينه

قال سن آرتير  بو گوزل  منزيلون زينتينه

عشق سسلندي كي ورسون  الوي ايندي منه

حق ده محشرده ورر  قصر  بهشتيني    سنه

عقل گورخوددي  دئدي  دشمنيون قدرتي وار

نچه   كشورله اونون  جنگه گوره    بيعتي وار

عشق سسلندي بيلون سوزده علي غيرتي وار

ايميون   ذلته  باش  شيعلرين   عزتي   وار

عقل تائيد  ايلدي     عقلله  عشقين سوزوني

عشق   عاشق اليب  جبهه عقلين    اوزوني

ورجوي كندي   وفا  ائدي   گوزل   پيمانه

الي   اوچ    لاله  وريبدور  چمن    ايرانه

شهد  شرين  شهادتدن   ايچن      آدلاراباخ

عوضه   حيدريه    حجته    فرهاد  لاراباخ

ذاكريلركيمي كيم دور كي  شجاعت يارادا

يا نوين لر   كيمي ميداندا قيامت يارادا

بوردا  فلاحي  كيمين  عاشق   ياسين  ياتوب

شهيد   احسانيي   كيمين روضه رضوانه چاتوب

شهيد  عباسيني   مختارييني  بير ياده  سالاخ

تا نفس وار بيلميزده اولارين جويلون آلاخ 

پور  رضانين  ادبي  اينده  ديلرده   قالوب

بيليسو زجعفريميز  بعثيلرين  تانكين   آليب

يري وارياده سالام بوردا  رجب زاده لري

ملكي؛   ايزديني؛   عشقلي  ديلداد ه   لري

عشقي  كل   شهدانين   قرا  پرچم    لريدي

جبهه    ده   خط    مقدم ده   مقدم   لريدي

هم جواديله   صمد   روحلري   شاد اولسون

راشيدينين   ايكي دنيا   ائوي   اباد   اولسون

ورجوي شهرتي منصور آدي ديلرده   قاليب

جعفري دشمنيني عرصه ده چوخ تنگه ساليب

يري بوش گورسنيري ايندي  تقي زاده لرين

شهيد  اقباليلرين  عشقلي ازاده لرين لرين

ورجوي گور نجه باشدان كچيب آلقانه باتوب

باشي نيلير او كي سر منزله عرفانه چاتوب

ويرمادي دشمني داوود گوروب ياره سي وار

بيلديم اما اوزونون هنجر صد پاره سي وار

بس كي  افشاريان   پيكري غربت  ده قاليب

سكيز ايل باد صبادن اناسي   عطرين   اليب

اوج عشقين واريدي عشقيلي شهبازيلري

جبهه خوش ساخلادي دهقان كيمي سربازيلري

گور نجه  هاشميان    جبهه ده   غوغا  لييب

پور مرجانه   باخوون  غيرتي معنا   الييب

حق  مناسينده باتيبلار قانا چوخ پير وجوان

راد پوريله    ؛عبادي ؛ باباعلي   ؛اكبريان

كاش  بير لحظه عزيزي دورا قران اوخرا

مست اده  جانيميزي  نغمه   جانان اوخرا

خاك  پايي له  محامد هرسي   تازه   جوان

باتديلا ر   قانه   وريبلر   ره اسلاميده جان

عشق پرويزيني چكدي   شهدا عرصه   سينه

رهسپار  اولدي عظيميله   بلا عرصه   سينه

عشق   اوجالديبدي    قلي زاده ني غفارياني

شهدانين     قسم  الله    مقدس  دي      قاني

دوغسا گر   مين ده معراج     بو چرخ  ابي

چتين ايشده   جله  تا    بيرده اولا   سهرابي

رستمي ادي   وصييت    بيله بير    عنواندا

 قويميون    رهبريميز  تك قالا بو     ميداندا

پهلوانيله  كريم زاده       وريبلر     ال  اله

تاي لاري   عالمه    هي هات  رشادتده جله

اوجاديب باشيني داغلار كيمي پور    اسكندر

فتح    اديب     قله ايثاري    رشيدي     اذر 

پاك اوركلرده    هميشه شهدا    زنده    ديلر

ايندي   ده    ادلاري      ديلردي  پاينده ديلر

نوحه اي بسيار زيبا از مرحوم حاج انور

آخماز علي فلكده ستاره سنون كيمي

گلزاريده يورولماز هزاره سنون كيمي

گل برگينه خزاندا كچر خار زهرناك

اولماز نشان سه شعبلي خاره سنون كيمي

ماهي سودان كناره دوشنده چاليخليار

دوشمز وليك زجر وفشاره سنون كيمي

صياديلر بو رسميدي اهوني صيد ائدر

ويرمازلا حلقنه ولي ياره سنون كيمي

هانسي بير اوچي قاشميان اهوني اوخليوب

ظلم ايلوبله هانسي شكاره سنون كيمي

يانديقجا شمعلر توچولر اشكي دامنه

اخماز سرشك گرمي عذاره سنون كيمي

شيرين طعاميله صود امر صوددن ايريلار

صودن دوشه چتيندي كناره سنون كيمي

دردين دير اوغول ديلي اولسا اتاسينه

ائتمز اتا يوزينه نظاره سنون كيمي

ديلسيز لري ديله گتورر ديلسيز ئولمگون

رمز غمي ائدله اشاره سنون كيمي

چوخدور غميم وصاله ياخونلاشميشام نه غم

تحفه واريمدي محضر ياره سنون كيمي

بزم نگاريده الي بوش قويمادون مني

گل يولارام حضوره نگاره سنون كيمي

زينب بي بون باخور سنه من هاردا قبر اچوم

قويماز اتا بالاني مزاره سنون كيمي